Zębiniak – zwany również kamieniem miazgowym – to zwyrodnienie miazgi zębowej w postaci zwapnionych złogów soli mineralnych, występujące w dolnych siekaczach i trzonowcach (również mlecznych), zębach zatrzymanych i niewyrzniętych. Niewielkie zębiniaki, wykrywane przypadkiem przy okazji zdjęcia RTG, należy tylko obserwować. Jednak jeśli rosną, mogą powodować dolegliwości bólowe i wówczas wymagają odpowiedniego leczenia.
Zębiniak to zwyrodnienie miazgi zębowej przyjmujące postać zwapnionych złogów soli mineralnych. Występują one w dolnych siekaczach i trzonowcach, również mlecznych, a także w zębach zatrzymanych oraz niewyrzniętych. Spotykane są zarówno w obrębie komory, jak i korzeni zęba, wokół naczyń krwionośnych oraz włókien kolagenowych.
Zębiniak – przyczyny
Istnieje kilka przyczyn rozwoju zębiniaków. Najczęściej pojawiają się one jako skutek przewlekłych stanów zapalnych zęba, bywają efektem przebytych urazów mechanicznych lub przeprowadzonego leczenia zachowawczego. Tworzyć się mogą również w miejscach ognisk martwiczych. Oprócz tego, zębiniaki towarzyszą niekiedy pewnym jednostkom chorobowym, takim jak:
- dysplazja zębiny,
- odontodysplazja,
- dziedziczna osteodystrofia Albrighta.
Zdarza się jednak i tak, że zębiniak diagnozowany jest w obrębie zęba zupełnie zdrowego i o prawidłowej budowie anatomicznej.
Zębiniak – klasyfikacja
W literaturze medycznej spotyka się propozycje klasyfikacji zębiniaków pod względem ich rozmiaru, struktury oraz lokalizacji.
Klasyfikacja ze względu na rozmiar obejmuje:
- zębiniaki zbite – występujące w komorze zęba i na tyle duże, że są widoczne na zdjęciach RTG,
- zębiniaki rozproszone – częściej występujące w kanałach zębowych i niewidoczne na zdjęciach RTG (wykrywane są podczas badania histopatologicznego).
Jeśli chodzi o strukturę, wyróżnia się:
- zębiniaki prawdziwe – dość rzadko spotykane dobrze ukształtowane zębiniaki przypominające budową zębinę z przebiegającymi kanalikami zębinowymi,
- zębiniaki rzekome – słabo ukształtowane, składające się ze zwapniałych komórek, nie wykazujące budowy zębiny.
Ze względu na lokalizację można mówić o:
- zębiniakach luźno leżących – nie przylegają one do ścian zęba i są w całości otoczone przez miazgę,
- zębiniakach przyściennych – są zlokalizowane przy ścianie zęba i tylko częściowo związane z zębiną.
Są to jednak klasyfikacje specjalistyczne, istotne z punktu widzenia stomatologa, nie pacjenta.
Zębiniak – objawy
Zębiniaki mogą mieć różną wielkość i kształt. Bywają owalne lub kuliste, bardzo drobne lub duże, wypełniające światło komory lub kanału zęba. Zarówno liczba zębiniaków, jak i ich wielkość mają tendencję do zwiększania wraz z wiekiem pacjenta.
Gdy zębiniak jest niewielki, najczęściej nie powoduje żadnych objawów – ani odczuwanych przez pacjenta, ani obserwowanych przez lekarza np. w trakcie badania (miazga prawidłowo reaguje na bodźce termiczne). Zazwyczaj bywa rozpoznawany przypadkiem, w czasie diagnostyki np. przed leczeniem endodontycznym czy ortodontycznym. Jednak gdy zębiniak rośnie, może uciskać nerwy czuciowe i naczynia krwionośne, wywołując ból podobny do zapalenia miazgi lub neuralgii nerwu trójdzielnego.
W skrajnych przypadkach zębiniak może osiągnąć bardzo duże rozmiary, wypełniając całą komorę zęba, prowadząc do zniszczenia i obumarcia miazgi.
Zębiniak – leczenie
Niewielkiego zębiniaka, którynie wywołuje dolegliwości, zazwyczaj poddaje się jedynie obserwacji. Leczenie należy wdrożyć, jeżeli jest duży i powoduje ból. Obejmuje ono usunięcie miazgi oraz opracowanie kanałów, przy czym obecność zębiniaka w kanale może utrudniać przeprowadzenie leczenia endodontycznego oraz zwiększać ryzyko złamania narzędzia w kanale. Oczywiście zabiegi wykonuje się w odpowiednim znieczuleniu, aby były możliwie bezbolesne i nietraumatyczne dla pacjenta.
Pamiętaj, że profesjonalną pomoc – także w przypadku zdiagnozowania u Ciebie zębiniaka – otrzymasz w naszej klinice Stomatologia TMK w Łodzi. Zapewniamy opiekę doświadczonych lekarzy dentystów i indywidualne podejście do Twoich potrzeb. Zachęcamy do kontaktu za pomocą formularza lub strony kontaktowej.