Ortodoncja
Ortodoncja to dział stomatologii zajmujący się profilaktyką i leczeniem wad zgryzu oraz wad szczękowo-twarzowych zarówno u dzieci i młodzieży, jak i pacjentów dorosłych.
Większość pacjentów ortodontycznych to osoby bardzo młode, ponieważ leczenie wad zgryzu należy rozpocząć jak najwcześniej. Wówczas jest ono najbardziej skuteczne, a zarazem chroni przed utrwaleniem istniejących dysfunkcji. By przemieścić zęby na właściwe miejsce, stosowane są aparaty ortodontyczne – ruchome (w mniej skomplikowanych przypadkach) lub stałe. Nierzadko, zwłaszcza w przypadku znacznych stłoczeń, w celu osiągnięcia pożądanego efektu, wskazane jest usunięcie zęba/zębów. Choć aparaty ortodontyczne stały się w ostatnich latach wręcz modne (szczególnie wśród młodzieży), nie brakuje osób, które nie są gotowe na tego rodzaju leczenia. W takiej sytuacji lepiej poczekać na świadomą decyzję pacjenta, ponieważ o sukcesie w przypadku tego rodzaju terapii w znacznym stopniu decyduje jego dobra współpraca z lekarzem.
Prawidłowy zgryz – jakie ma znaczenie?
Nieprawidłowy zgryz nie jest tylko, jak sądzą niektórzy, problemem natury estetycznej. Zaniechanie leczenia ortodontycznego może nieść za sobą poważne konsekwencje. Zaniedbania wady zgryzu mogą być przyczyną zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych, stając się przyczyną problemów z gryzieniem i żuciem, a tym samym negatywnie rzutując na układ pokarmowy pacjenta. Nieprawidłowe ustawienie poszczególnych zębów i ich wzajemne działanie na siebie często może być przyczyną rozchwiania zębów, a z czasem ich utraty. Może odpowiadać także za stan zapalny przyzębia. Nieprawidłowa okluzja w wielu przypadkach przekłada się na wadliwe funkcjonowanie aparatu mowy i wymaga wsparcia ze strony logopedy. Ponadto wady zgryzu często utrudniają efektywne wykonywanie zabiegów higienicznych w obrębie jamy ustnej i są przyczyną rozwoju próchnicy.
Ortodoncja – rodzaje aparatów
Aparaty ruchome (zdejmowane) służą do leczenia najmłodszych pacjentów. Składają się z płytki z lekkiego akrylu oraz elementów drucianych, takich jak pętle, śruby, klamry, mocujących aparat do zębów i odpowiedzialnych za jego działanie. Leczenie aparatem ruchomym w bardzo dużym stopniu zależne jest od dyscypliny pacjenta i gotowości do współpracy z lekarzem.
Aparaty stałe znajdują zastosowanie w leczeniu wad zgryzu zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Składają się z pierścieni i zamków, które są przytwierdzane do zębów oraz przymocowywanych do nich elementów odpowiedzialnych za działanie takiego aparatu.
W terapii zaburzeń narządu żucia poza metodami leczenia ortodontycznego stosowane są także szyny zgryzowe oraz fizykoterapia.